سازشناسی – سنتور
سنتور یکی از نمادهای اصلی فرهنگ و موسیقی ایرانی است و یک ساز زهی کوبهای است. همچنین قدمت تاریخی این ساز به دوران آشوریان و ساسانیان باز میگردد. سنتور از جمله سازهای بسیار حساس و ظریف به شمار میرود.
به خاطر جنس نازک چوب به کار رفته در تولید این ساز، تغییرات آب و هوایی تأثیر زیادی در عملکرد آن خواهند گذاشت. بنابراین نگهداری چنین سازی کار نسبتاً ظریفی بوده و کوک نگه داشتن آن کمی سخت و دشوار خواهد بود.
اجزای تشکیل دهنده ساز سنتور
سنتور (SanToor) یکی از سازهای زِهی- ضربه ای (مضرابی) است که دارای شکل کاملاً منظم و هندسی می باشد. این ساز از یک جعبه تشدید صدا به شکل ذوزنقه تشکیل شده است که بلندترین ضلع موازی آن نزدیک به نوازنده و دو ضلع با طول برابر، دو ضلع موازی را به شکل مورب قطع می کنند. بلندترین ضلع در سنتورهای معمولی ۹۰ سانتی متر و کوچک ترین ضلع (دور از نوازنده) ۳۵ سانتی متر و اضلاع مورب کناری ۳۸ سانتی متر می باشند. ارتفاع این جعبه در حدود ۸ تا ۱۰ سانتی متر است و تمام سطوح جعبه سنتور از چوب (عمدتاً چوب گردو و سرو) ساخته می شود. روی سطح سنتور دو حفره به شکل گُل وجود دارد که علاوه بر زیبایی ظاهری ساز، در نرمی، لطافت و شفاف شدن صدای سنتور نیز نقش زیادی دارد. محدوده صدادهی سنتور کمی بیش از ۴ اکتاو است و از این نظر یکی از گسترده ترین سازهای ایرانی است. سنتور دارای صوتی شفاف و بلورین بوده و قابلیت تکنوازی و هم نوازی را به خوبی دارد.