موتیف در موسیقی به کوچکترین واحد دارای مفهوم در موسیقی گفته می شود. همانطور که در زبان ، هر جمله از چند کلمه تشکیل شده است، در موسیقی هم هر جمله از چند موتیف تشکیل شده است.
البته تفاوتهایی نیز وجود دارد. مثلاً چندان مشخص نیست که موتیف در چه بازهای از موسیقی قرار دارد. فرق موتیف با تم (زمینه) در یک قطعه موسیقی این است که موتیف از تم کوتاهتر بوده و بخشی از آن به حساب می آید.
موتیف در موسیقی به طور معمول به عنوان کوچکترین زیر بخش یک تم (زمینه) یا عبارت که همچنان مشخصهٔ خودش به عنوان یک ایده موسیقایی را حفظ میکند، درنظر گرفته میشود. به عنوان مثال در سمفونی پنجم بتهوون، یک فیگور چهار نوتی مهمترین موتیف اثر شده و از لحاظ هارمونی و ملودی گسترش داده شده تا تم اصلی موومان نخست فراهم شود.
معمولا آهنگسازان برای ساخت یک آهنگ و ادامهٔ موسیقی، نیاز دارند موتیف را چند بار تکرار کنند و یا موتیف های دیگر را به آن وصل کنند. با اینکه تکرار بخشهایی که به هم وصلشدهاند ضروری است و تکرار زیاد موجب یکنواخت شدن میشود، با خلاقیتهای مختلف تلاش میکنند تغییرات گوناگونی را ایجاد نمایند تا در کنار حفظ یگانگی، تنوع را نیز رعایت کرده باشند. بطور معمول موتیف ها در موسیقی در تکرار تغییر نمیکنند و گسترش نمییابند و معمولاً، به طوری پی در پی یا تناوبی طی قطعه ظاهر میشوند و سهمی به سزا در ایجاد احساس وحدت دارند.
برگرفته از ویکیپدیا