سازشناسی – ساز بونگوس
بونگوس (به زبان اسپانيايي بونگو bongo) يك ساز پركاشن آفريقايي-كوبايي است كه از يك جفت درام كوچك با انتهاي باز در دو اندازه متفاوت تشكيل شده است. در زبان اسپانيايي درام بزرگتر همبرا (hembra) به معناي مؤنث و درام كوچكتر ماچو (macho) به معناي مذكر است.
با كونگا (conga) يا توبادورا (tumbadora) و به ميزان كمتر باتا درام (bata drum) بونگوس در درام‌هاي دستي كوبايي بسيار رايج هستند و ژانرهايي همانند سون كوبايي (Cubanson)، سالسا (salsa) و جز آفريقايي-كوبايي (Afro-Cuban jazz) است.
اغلب كلمه بونگو به اشتباه براي توصيف انواع مختلف درامزهاي دستي شامل كنگاس و دجمبس مورداستفاده قرار مي‌گيرد ولي بنگوها بطور خاص يك جفت درامز كوچك هستند كه يكي كوچكتر از ديگري است كه از كنار به يكديگر متصل شده‌اند.اين سازها معمولا با دست‌ها نواخته مي‌شوند ولي با استفاده از استيك‌ها صدايي متفاوت ايجاد ميشود.
بطور سنتي اين سازها از چوب و پوست‌هاي دباغي نشده ساخته مي‌شوند، ولي انواع مختلف مواد طبيعي و مصنوعي نيز مي‌توانند مورد استفاده قرار بگيرند.
سازشناسی – ساز بونگوس
هيچكس نمي‌تواند دقيقاً منشاء اين نوع درام را مشخص كند. در سراسر آفريقا سنت‌ها و سبك‌هاي مختلف موسيقيايي بونگوهايي در شكل‌ها و مواد مختلف مي‌نوازند.بونگوهاي سراميكي به طرف شمال و شرق در خاورميانه و آسيا گسترش يافتند در حاليكه بونگوهاي چوبي با تجارت برده وارد غرب شدند. بردگاني كه به كوبا و ديگر نقاط كارائيب رسيدند به شدت به بونگوها علاقه‌مند بودند، بنابراين اين ساز نقش مهمي در موسيقي آن نقاط داشت. كوبائي‌ها بعدها سخت افزار كوك را اختراع كردند كه روي بسياري از بنگوهاي مدرن متداول است.
در اويل نيمه قرن بيستم، ريتم هاي آفريقايي-كوبايي تأثير قوي روي موسيقي رايج رقص و جز در سراسر دنيا داشتند. اين امر سبب ورود بنگوها به واژگان فرهنگي از بيت نيكس تا مامبو تا احياي حال حاضر موسيقي فولكوريك كوبايي شد.
ساز بونگو بخشي از فرهنگ موسيقي آمريكاي جنوبي است كه ريشه در آفريقا دارد. اين ساز توسط بردگان آفريقايي كه سه درام به نام درام‌هاي بونكو در وطنشان كامرون و نيجريه مي‌نواختند به جهانیان معرفی شد. آباكوا يكي از انجمن‌هاي مخفي مردان آفريقايي- كوبايي از درام‌هاي بونكو استفاده می‌کرد.اعتقاد بر اين است كه اين بونكوها، خلق و نواختن بونگوها را در امريكاي جنوبي تحت تأثير قرار داد. بونكوها هنوز در كوبا توسط آباكوا نواخته مي‌شوند و لازم به ذكر نيست كه بسيار شبيه بونگوس هستند.
صداي بونگو زير و بمي بالا را انتقال مي‌دهد و همانطور كه ذكر شد يك بيت سريع و نه ناگهاني را بكار مي گيرد. درام‌ها در بين زانوهاي نوازنده قرار داده شده و همبرا (hembra) معمولاً در سمت راست قرار مي‌گيرد.كوك بونگو به روش‌هاي مختلفي با براش‌ها، استيك‌ها، كف دست‌ها يا انگشتان ايجاد ميشود. در واقع روي ريتم بونگو قوياً در موسيقي آمريكاي لاتين تأكيد شده است چرا كه اين ساز به شدت در رقص‌هايي همانند كنگا (conga)، مامبو (mambo) و سالسا (salsa) استفاده ميشود.
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
تاریخچه ساز بونگوس (Bongos)
منشاء بونگو تا حد زيادي نامشخص است. استفاده از اين ساز اولين بار در ناحيه شرقي كوبا، ايالت اورينته (Oriente) در اواخر قرن 19ام ثبت شده است كه در آنجا اين ساز در موسيقي پاپ سبك‌هايي همانند ننگون (nengon)، چانگويي (changui) و سبك تأثیر پذیرفته از آنها كوبن سون بكار گرفته شد.
بسياري از منابع تاريخچه فرهنگي آفريقايي- كوبايي استدلال مي‌كنند كه بونگو از درام‌هاي مدل آفريقاي مركزي برجسته (كونگو/بانتو) گرفته شده است. همچنين تصور ميشود تأثيري از سانتريا از فرهنگ يوروبايي در درام‌هاي سمبوليك جفتي داشته است.حضور قوي تاريخي آفريقایي‌ها از ناحيه كونگو/آنگولا در كوباي شرقي (كه اولین‌بار بونگو ديده شد) چنين تأثيري را محتمل مي‌سازد. علاوه بر اين، تأثيرات آفريقا/كنگو مركزي نيز در ژانر موسيقي كوبان سن شامل چانگوي ثبت شده است و در ابتدا توسعه بونگو درام نيز به موازات اين ژانرها پيش رفت. از روی چنين مدل‌هاي مفهومی آفريقايي، بونگو در كوبا توسعه يافت و برخي مورخان معتقدند که ترکیب دو درام ابداعی ديرتر بود كه در كوبا رخ داد.
تكامل و رواج ساز بونگوس (Bongos)
اگرچه بونگوس به عنوان «سازی آفريقايي در مفهوم كوبايي آن» به عنوان مثال توسط ند سابلته تعريف مي شوند، برخي موريش‌ها (ساكنان شما افريقا) – اندلسي ها يا نمونه‌هاي اروپايي نيز بونگوها را در طي زمان تغيير داده‌اند. از نظر ريشه لغوي كلمه بونگو، سابلته منشاء كلمه بونگو را به كلمه بانتو با استفاده چندگانه مي‌داند.
بونگوهايي كه در چانگويي استفاده مي‌شوند به عنوان بونگو د مونته (bongo de monte) شناخته مي‌شوند، بزرگتر هستند و پائين‌تر از همتايان مدرن خودشان كوك مي‌شوند و به جاي سر قابل تنظيم، سرهاي آنها با پونز يا ميخ سفت شده است و به روشي مشابه با درام كونگاي ليد (كوئينتو) و ساير بخش‌هاي درام ليد فولكوريك نواخته مي‌شوند.
بونگو در اواخر سال‌های قرن بيستم زمانيكه ژانر سون (son) وارد هاوانا پايتخت كوبا شد به كوباي غربي راه يافت. با رواج ژانر سون كوبان كه توسط باند بزرگ كوبايي، اين نوع موسيقي بطور بين‌المللي رواج يافت، بونگو كوبايي به سراسر دنيا صادر شد. امروزه بونگو يكي از رايج‌ترين درام‌هاي دستي است.
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
طرز تولید صدا در ساز بونگوس (Bongos)
درام‌هاي بونگو صداهايي با زير و بمي نسبتاً بالا در قياس با درام‌هاي كونگا توليد مي‌كنند و بايد در عقب زانوها و براي نوازنده دست راست، درام بزرگ‌تری در سمت راست قرار گيرد.اين ساز در اغلب موارد با دست نواخته ميشود و به‌ويژه در موسيقي كوبايي با الگويي يكنواخت يا اوستيناتو (ostinato) متشكل از هشت نت كه به عنوان مارتيلو (martillo) يا چكش شناخته ميشود، مرتبط است.
اين سازها بطور سنتي با ضربه زدن به لبه سر درام با انگشتان يا كف دستان نواخته ميشود. گليساندو كه در bongó de monteاستفاده ميشود با كشيدن انگشت سوم كه شست آن را حمايت مي‌كند در عرض سر درام انجام ميشود.
گاهي اوقات قبل از كشيدن انگشت روي سر درام، انگشت با آب دهان يا عرق مرطوب ميشود. در هنگام استفاده در آهنگسازي‌هاي هنري، معمولاً با درام استيك زده مي‌شوند. همچنين اين نوع درام‌ها مي‌توانند روي يك استند نواخته شوند كه در اركسترها و باندهاي كنسرت نيز همين امر انجام ميشود.
درام‌هاي بونگو صداهايي با زير و بمي بالا توليد می‌كنند و بايد مابين زانوها قرار گيرند و درام بزرگتر در سمت راست باشد. اين درام‌ها بطور سنتي با زدن سر درام با انگشتان و كف دستن نواخته مي‌شوند، اگر چه نواختن برخي قطعات معاصر به استيك و براش نياز دارد.همچنين بونگوها مي‌توانند با قرار دادن بخشي از دست روي سر بونگو ساكت (mute) شوند در حاليكه همزمان به آن ضربه زده شود. در موسيقي كوبايي بونگوها معمولاً توسط موسيقيدان اصلی به عنوان كوبل cowbell (در زبان اسپانيايي كنسرتو) نواخته ميشود.
اين نوع درام‌ها مي‌توانند در اركسترهاي كنسرت و باندها روي استند نواخته شوند. بونگوها امروزه به راحتي كوك مي‌شوند.
درام‌هاي بونگو همبرا و ماچو معمولاً با يك قطعه چوب محكم به هم وصل مي‌شوند و سرها عموماً از پوست حيوانات ساخته شده‌اند. بدنه‌هاي بونگو خودشان از مواد كامپوزيت، فلز يا چوب ساخته شده‌اند.علاوه بر اين سازندگان درام مي‌توانند در ساخت سرهاي درام ها از مواد مصنوعي استفاده كنند. درام‌ها به گونه‌اي ساخته مي‌شوند كه بتوانند به راحتي با تيرك‌ها فلزي نيز كوك شوند كه مهم است كه دوباره ذكر كنيم كه درام‌ها مرتبط با صداهاي متمايز هستند كه توسط پركاشنيست‌هاي موسيقي لاتين بكار گرفته مي‌شوند. نگه‌داري از سرهاي درامي كه با پوست حيوانات ساخته مي‌شوند.
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
با توجه به اينكه سرهاي بونگوها در دو اندازه مختلف هستند، صداهاي توليدي آنها نيز متفاوت است. در نتيجه، نوازندگان بايد براي تركيب تنها و زير و بمي‌هايي كه توسط درام‌ها توليد مي‌شوند گوش خوبي داشته باشند.علاوه بر اين ضربه زدن به سر درام در نقاط مختلف صداهاي مختلفي ايجاد خواهد كرد. براي جلوگيري ازشكافته شدن سرهاي درام كه از پوست گاو يا پوست حيوانات ساخته مي‌شوند، نوازندگان مي توانند روغن بادام يا لانولين استفاده نمايند. با اين وجود اين اقدام تنها در صورتي بايد انجام شود كه احساس شود سر درام خشك است.
كوك كردن درام همانطور كه گفته شد فرايند سختي نيست. هدف شما در هنگام كوك كردن درام‌هاي بونگو اطمينان از كشيدگي هر يك از سرها بطور يكنواخت است. بنابراين، در هنگام كوك كردن بونگوها توجه لازم را مبذول كنيد.با چرخاندن به دفعات معين ديرك روي بونگو با چرخ ضامن دار يا با چرخاندن هر يك از تيرك‌ها دو يا سه بار شروع كنيد. از برابري تعداد دفعاتي كه تيرك‌ها يا ميله‌ها چرخانده مي شوند اطمينان حاصل كنيد تا سر درام به آن به صورت يكنواخت متصل شود.
ماچو بايد به نحوي كوك شود كه صدايي متمايز و تيز و درام بزرگتر، همبرا به نحوي كه زير و بمي پائين‌تر ايجاد كند. در هنگام كوك كردن بونگو، بايد همبرا و ماچو يك اكتاو از يكديگر فاصله داشته باشند. كه ماچو در B تا D يا تقريباً دو اكتاو بالاي C ميانه و همبرا (يا درام بزرگتر) در اكتاو A يا دو اكتاو بالاي Cميانه كوك ميشود.در بونگوهاي پوستي، ماچو بايد پوست نازك‌تري داشته باشد در حاليكه پوست با ضخامت متوسط بايد روي درام همبرا متصل شود. با استفاده از كيبورد پيانو مي‌توان درام را كوك كرد و زير و بمي‌هاي فوق را بدست آورد.
بايد در نظر داشت كه سر پلاستيكي روي درام يكنواخت مي‌ماند در حاليكه در هنگام كوك كردن پوست حيوانات هرگز پوست به صورت ايده‌آل يكنواخت نمي‌شود چرا كه پوست استفاده شده در يكي از بونگوها عموماً سنگين‌تر است. اگر صداي کشیده شدن پوست را در هنگام سفت و شل كردن ميله‌ها شنيديد لازم است مقداري روغن مابين واشرها و مهره‌ها اضافه نمایيد.
بونگوها را به صورت دایره‌ای و در جهت عقربه‌هاي ساعت كوك كنيد. بنابراين در هنگام كوك كردن هر ميله اطراف درام را در نظر بگيريد و از يك الگوي دایره‌ای در كوك كردن استفاده كنيد.
به محض اینکه بونگوس كوك شد، از مسطح بودن مناسب همبرا و ماچو اطمينان حاصل كنيد. در هنگام كوك كردن بونگوس نيز، راهنمایی‌های ذکر شده را جدی بگیرید.
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
ساختار ساز بونگوس (Bongos)
بنگوها بطور سنتي مابين دو پا نگه داشته مي‌شوند كه ماچو در بالا در مقابل يك ران و همبرا در پائين و در مقابل ماهيچه پشت ساق پا قرار مي‌گيرند. بسياري از نوازندگان راست دست ماچو را در موقعیت چپ بالا قرار مي‌دهند همانطور كه الگوي مارتيلو پايه روي ماچو متمركز است. چپ دست‌ها مي‌توانند هر آنچه كه براي آنها خوب است را انجام دهند.
همواره درامز را با بندهای نوك انگشتانتان بنوازيد، هرگز از مفاصل روی دست برای این کار استفاده نکنید. زدن با مفصل استخواني در ابتدا صدايي بلندتر ايجاد مي‌كند ولي به اين طريق شما به دستهايتان آسيب مي‌زنيد و احتمال بروز آرتريت در انگشتانتان وجود دارد. براي زدن اين درامز از پدها استفاده و از حركت پر انرژي مچ دست استفاده كنيد و به اين ترتيب صدايي خشك و نيروبخش بلند كه دوست داريد توليد ميشود.
شما مي‌توانيد از هر قسمت از دستتان استفاده نمایيد تا سر درام را براي نت‌هاي مختلف ساكت كنيد. با استفاده از كف انگشت شست ولي نگه داشتند كف دست يا انگشتانتان در مقابل قسمت‌هاي مختلف سر (با فشارهاي مختلف) محدوده صدايي گسترده‌اي در هنگام نواختن با دست ديگر ايجاد ميشود. حتي زير و بمي نيز با فشار محكم در مركز سر درام با نوك انگشت شست يا انگشت ميانه امكان پذير است.
در سبك كوبايي الگوي اوليه براي نواختن مارتيلو ناميده ميشود. اين تكنيك نواختن در زمان 4/4 است و يك احساس آرامش با خود دارد. نوازندگان بونگو در بسياري از مواقع به صورت في‌البداهه مي‌نوازند ولي اين نحوه نواختن غالباً بر اساس ساختار و الگوهاي سنتي همانند مارتيلو است. يكي از اساسي‌ترين نسخه‌هاي اين الگو به صورت «يك و دو و سه و چهار» با اكسنت‌هايي در يك و چهار شمرده ميشود.
با شروع با «و از يك» (ست آپ نت 8/1 قبل از ضرب اول)، دست چپ به مركز ماچو با كف گوشتي انگشت شست ضربه مي‌زند.
براي ساكت كردن سر، دست چپ را درطي ضربه‌ی بعدي در مقابل سر قرار دهيد. سپس روي «يك» دست راست لبه بالايي ماچو را با نوك دو يا سه انگشت همانند زير ضربه مي‌زند.
به ضربه دست يك اكسان خشك و كريسژي زيبا بدهيد. در «و» دوم دست چپ را عقب بكشيد و لبه بالايي ماچو (با شدت كمتر) با نوك انگشتانتان ضربه بزنيد.
در «دو» دست راست به ماچو با نوك انگشتان ضربه مي‌زند. شما مي‌توانيد تن را با ضربه زدن به قسمت‌هاي مختلف سر تغيير دهيد.
«و» بعدي همانند اولي است، با فشردن پايه انگشت شست در مقابل مركز سر درام:
زدن «سه» درست همانند «يك» است ولي بدون آكسان:
«و» بعدي درست همانند دومي است:
در زدن «چهار» دست راست مركز همبرا را محكم با نوك انگشتان مي‌زند:
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
يك صداي THUD قوي زيبا از همبرا انتظار مي‌رود، بنابراين بگذاريد انگشتانتان به سر درام براي يك ثانيه بچسبند تا هر نوع هارموني زنگدار را بازتاب دهند. از سه نوك انگشت با هم در ابتدا استفاده كنيد تا احساسي درباره نحوه زدن ضربه‌اي قوي و تند با هر انگشت داشته باشيد.
دوباره با «و» از يك شروع كنيد. به خاطر داشته باشيد كه در هنگام اجراي اين الگو حتماً از شمارش استفاده كنيد.
كوك كردن بونگو عمدتاً يك مسئله فردي است. برخي نوازندگان با توجه به گام ملوديك 12 تن درامز را كوك مي‌كنند: یعنی يك چهارم، يك پنجم يا يك اكتاو فاصله.
آسان‌ترين روش براي اين منظور كوك كردن ماچو تا حد خيلي بالا (صداي زير) است تا حتي يك ضربه آرام يك تن كريسپي توليد كند. سپس همبرا را كوك كنيد تا صدايي خوشايند و هماهنگ با ماچو توليد كند.
اگر سر درامز تا حد زيادي سفت شود صداي شكستن مهيب يا نويزي پوپ‌مانند ايجاد مي‌كند، ولي اين تنها صداي پوسته است كه تحت تنش و با دوباره جاي گيري در سطح لبه ایجاد می‌شود.
با اين حال اگر خيلي بالا كوك شود و سفت كردن ديرك‌ها سخت شود بايد همانجا دست نگاه داريد. سفت كردن زياد از حد مي تواند سبب پاره شدن سر درامز شود.
همبرا نيازي به اين اندازه كشش ندارد بنابراين با زير و بمي پایين شروع كنيد و تا جايي ادامه دهيد كه آن يك تن پایين، آوایی بدون ماندگاري زياد داشته باشد.
اعتقاد بر اين است كه در اين نحوه كوك كردن كشش در سر ساز بصورت يكنواخت‌تر نسبت به الگوي دايره‌ای پخش ميشود.
يك نكته مهم: همواره در هر بار نواختن درامز را down كوك كنيد. در صورتيكه ماچو در مكاني گرم در كوك بالا گذاشته شود ممكن است پاره شود بويژه اگر قبلاً در جايي سرد كوك شده باشد. همچنين سرها خيلي سريع كش مي آيند اگر در هر بار نواختن از كوك خارج نشوند.
.
سازشناسی – ساز بونگوس
.
درامز در صورتيكه سر به صورت يكنواخت كشیده نشود، صدايي زنگ مانند ايجاد مي‌كند و براي ميرا كردن اين صدا برخي سرها نياز به ميرا كردن دارند. نوازندگان بونگو بويژه از شنيدن اين صداي زنگ مانند درامز متنفرند چرا كه تمام ركوردهاي بونگو كلاسيك صداي خيلي خشكي دارند. با اين وجود مقداري از اين تن خشك تنها يك صداي مصنوعي اتفاقي از تكنولوژي ضبط اوليه ان دوران است!
در ابتدا بايد از كشش يكنواخت در سر مطمئن شويد. دراكز را از كوك خارج كنيد تا ضربه آهسته به سر يك صداي بوم همراه با ماندگاري توليد كند. روي سر در چهار نقطه نزديك ديرك ضربه بزنيد. متوجه خواهيد شد كه در هر بار ضربه زدن زير و بمي متفاوتي ايجاد خواهد كرد.
به آهستگي در هر نقطه‌اي كه زير و بمي پایين است سفت كنيد تا زماني كه زير و بمي كه با ضربه زدن در هر قسمت سر مي شنويد بدون توجه به اينكه كجا را ضربه مي زنيد يكسان باشد. همينكه زير و بمي در تمام چهار ديرك يكنواخت شد، سر را طبق الگوي قطري سفت كنيد. و مراقب باشيد كه در هر ديرك به يك ميزان سر را سفت كنيد. اين امر مي‌تواند بسياري از مشكلات تن و كوك را حل كند.
برخي سرها هنوز نياز به ميرا شدن دارند. چسب زخم نواري سفيد به طول سه اينچ را برداريد آن را به زير سر بچسبانيد. با نوارچسپ زدن به نقاط مختلف ببينيد چطور صدا تغيير مي‌كند. سرانجام شما نقطه‌اي مي‌يابيد كه صداي زنگ مانند را بازتاب می‌دهد. ممكن است بيش از يك تكه نوار لازم باشد.
اگر اين كار جواب نداد، نياز به يك سر جديد براي درامز داريد. سرهاي كه معمولاً همراه با درامز هستند، توسط كارگران كارخانه ساخته مي‌شوند نه توسط درامرها و آنها توجه چنداني به تن توليدي سرهاي بنگوها ندارند. شما مي‌توانيد سرهاي جايگزين در فروشگاه‌هاي موسيقي محلي بخريد ولي بهترين كار اين است كه كسي يك سر جديد براي بنگو بسازد.
سازشناسی – ساز بونگوس ✅
