سازدهنی یا هارمونیکا (Harmonica) جزو سازهای بادی است و در خانوادهٔ سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) قرار میگیرد. تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است که تنها یک سر آن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش میتواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانهها در اثر عبور جریان هوا موجب تولید صدای ساز میشود.
از سایر سازهای این خانواده میتوان ملودیکا (Melodica)، کنسرتینا (Concertina) و آکاردئون (Accordion) را نام برد. شاید برخی مواقع متوجه شباهت موجود بین صدای سازدهنی و آکاردئون شده باشید. این شباهت در جنس صدا، در واقع به خاطر شباهت در ساختمان این سازها و نحوه تولید صوت در آنها است.
انتخاب و خرید سازدهنی
برای انتخاب یک سازدهنی مناسب ، در قدم اول لازم است “نوع” سازدهنی مشخص شود و در مرحله بعد برند و “مدل” مناسبی از آن نوع سازدهنی را انتخاب کرد . اما برای افرادی که می خواهند نواختن سازدهنی را برای نخستین بار تجربه نمایند ، می توان به طور خلاصه گفت که سه نوع اصلی سازدهنی عبارتند از : ترمولو (Tremolo) ، دیاتونیک (Diatonic) و کروماتیک (Chromatic) . در بازار ایران هم همین سه نوع اصلی وجود دارند که برای آشنایی بیشتر با آنها در مورد هر کدام قدری توضیح می دهیم :