نت نویسی پایه

زمانی بخصوص در روزگار قبل از ضبط صدا و پخش، موسیقی از طریق حفظ و مخابره آن به طور مفصل نوشته می شد. به منظور انجام این کار، یک سیستم نت نویسی ابداع شد که به نوازنده ها اطلاعاتی را عرضه می کرد که آنها برای پخش موسیقی مانند آنچه که آهنگساز می خواست، به آن اطلاعات نیاز داشتند.

در اینجا فهرستی از موضوعات مورد بحث در این مقاله آورده شده است :

• حامل
• کلیدها
• حامل عمومی
• معیارها
• نت ها
• نت های نوشته شده روی حامل
• خطوط اضافی بالا یا زیر حامل
• طول نت ها
• نت های منقوط (نقطه دار)
• وقفه (سکون)
• علامت های عرضی
• خط اتحادها و اسلارها
• لحن
• دینامیک
• تکرارها
• کسر میزان ها

حامل

حامل، مبنای موسیقی نوشتاری است. حامل چیزی است که نت ها روی آن ارائه می گردند که شامل ۵ خط با چهار فاصله بین آنها می باشد.

 

کلید ها

🗝 این، علامت کلید (G) سل است. علامت کلید (G) (یک علامت خیالی در انتهای سمت چپ) به نوازنده نشان می دهد که حامل، صدای زیر است. چرا که اطراف خط G حلقه شده است و همچنین کلید G نیز نامیده می شود. کلید G مانند E با اولین خط شروع می شود. در الفبای موسیقی هر کدام از فضاها و خطوط پی در پی، حروف مجاور هستند. حامل با خط آخر مانند یک F اتمام می یابد.

دستگاه های حفظی بسیاری وجود دارند که به شخص کمک می کنند تا به یاد بیاورد که کدام خط و کدام فاصله است. یکی از رایج ترین عبارت ها برای به یاد آوردن نام خطوط، این است :

Every Good Boy Does Fine

(هر پسر خوبی، کار خوب انجام می دهد)

همچنین این عبارت نیز معروف است :

Elvis’ Guitar Broke Down Friday

(گیتار الویس روز جمعه شکست)

برای به خاطر سپردن فاصله ها هم، تنها به یاد داشته باشید که آنها هجی حروف FACE  هستند، منتها از آخر.

 

🗝 این نیز حامل “باس” است (بیس تلفظ می شود)

بخاطر اینکه خط F را تعیین می کند به کلید F نیز معروف است، در انتهای سمت چپ قرار دارد. کلید باس مثل کلید G از همان الفبای موسیقی استفاده می کند، اما حروف در مکان های مختلف شروع می شوند. بجای یک E، خط پائینی یک G است و حروف به صورت منطقی از آنجا پشت سرهم می آیند. در اینجا هم می توان نام های حفظی ساده ای را برای یادآوری نام نت ها استفاده نمود :

Good Boys Don’t Fight Anyone

(پسرهای خوب با هیچکس دعوا نمی کنند)

All Cows Eat Grass

(تمام گاوها علف می خورند)

 

🗝 این یک کلید C است

کلید C می تواند روی حامل حرکت کند و مرکز علامت همیشه روی C وسطی می باشد. بسته به این که این کلید کجا قرار داشته باشد، نام های متفاوتی به خود خواهد گرفت. نت نزدیک هر کلید، C وسطی است. این کلید به ندرت استفاده می شود.

 

حامل عمومی

زمانی که کلید باس و G باهم ترکیب شوند و توسط یک بست (چپ) و خطوط به هم متصل شوند، آنها حامل عمومی را تشکیل خواهند داد. این کار تا حدود زیادی باعث افزایش دامنه زیر و بمی صدایی می شود که بخاطر دامنه گسترده پیانو، اغلب در مورد پیانو مورد استفاده قرار می گیرد.

 

معیار ها

خط های عمودی بر روی حامل، نشان دهنده معیار می باشند. از معیار ها برای شناسایی و پخش (تقسیم) موسیقی استفاده میکنند. کسر میزان ها تعیین می کنند که چه تعداد بیت می توانند در یک معیار قرار بگیرند. میزان های (ترازهای) جفت ضخیم نشان دهنده ابتدا و انتهای یک قطعه موسیقی می باشند. بعضی وقت ها معیارها با شماره علامت گذاری می شوند تا یک قطعه را با سهولت بیشتری هدایت کنند. اولین معیار می بایست معیار اول، دومین معیار، معیار دوم و همینطور تا آخر باشد.

 

نت ها

صداهای زیر و بم مختلف با حروف نامگذاری می شوند. الفبای موسیقی به ترتیب صعودی با صداهای زیر و بم عبارتند از A, B, C, D, E, F و G. بعد از G، این سیکل دوباره به حرف A برمی گردد. هر خط و فضا روی حامل نشان دهنده یک صدای زیر و بم متفاوت است. هر چه روی حامل پائینتر باشد، صدای زیر و بم نت پائینتر خواهد بود. نت ها توسط بیضی هایی کوچک که روی حامل قرار دارند، نشان داده می شوند. بسته به نوع کلید ، موقعیت هر نت بر روی حامل با نام یک حرف مطابقت دارد.

 

نت های نوشته شده بر روی حامل

نت ها بر روی خطوط یا در فضاهای بین خطوط متمرکز شده اند. استم های روی نت های زیر خط وسطی بر روی قسمت راست نت سر برافراشته اند. استم های روی نت های روی خط معمولا به سمت پایین حرکت می کنند مگر اینکه نت های مجاور نشانه هایی داشته باشند که به سمت بالا حرکت کنند. طول استم های نت معمولا یک اکتاو (هشت خط و فضای پی در پی) است. زمانی که دو ملودی یک حامل یکسان را اشغال کنند، استم های نت ها در یک ملودی به تفصیل نوشته می شوند و استم های نت ها در دیگر ملودی ها ثبت می شوند.

 

خطوط اضافی بالا یا زیر حامل

خطوط اضافه، در بالا و یا پائین حامل گسترده می شوند و به نت های بالاتر و یا پائینتر اجازه می دهند تا بجای قرار گرفتن بر روی حامل، نشان داده شوند. این خطوط مانند حامل ها از یک الگوی الفبای موسیقی یکسان پیروی می کنند. آنها را به عنوان خطوط و فضاهای اضافی بر روی انتهای حامل تصور کنید.

استم های نت ها، بر روی خطوط اضافی به سمت بالا و یا به سمت پائین خط وسط گسترده می شوند.

 

طول نت ها

تمامی نت ها دارای طول هستند. با این وجود، تعداد بیت های آنها به کسر میزان بستگی دارد، بنابراین، تنها طول نت های مربوطه در اینجا مورد بحث و بررسی قرار گرفته

این نمودار سلسله مراتبی از مقادیر نت ها را نشان می دهد.

در قسمت بالا، یک نت کامل قرار دارد (۱). طول یک نیم نت برابر با نصف طول یک نت کامل است، بنابراین، طول یک نت کامل به اندازه طول دو نیم نت می باشد. (۲). بر خلاف این قضیه، طول یک نیم نت برابر با طول دو ربع نت است. (۳) طول یک ربع نت برابر با دو اوکتاو نت می باشد (۴) و طول یک اوکتاو نت برابر با طول دو نت یک شانزدهم می باشد. (۵)

 

نت های یک شانزدهم (راست) و نت های اوکتاو (چپ) ممکن است اینگونه به نظر برسند. نت های منفرد یک شانزدهم و اوکتاو دارای فلگ هایی (پرچم) هستند، بسیاری از نت های یک شانزدهم و اوکتاو فلگ ها را درون معیارهای اتصال ترکیب می کنند.

ممکن است نت های یک شانزدهم و نت های اوکتاو با یکدیگر ترکیب شوند. این ترکیب به این تصویر شبیه است.

 

نت های منقوط

یک نقطه نزدیک یک نت، باعث افزایش طول آن به اندازه نیمی از مقدار اصلی آن خواهد شد. برای مثال، نیم نت ها در زمان ۴/۴ به اندازه ۲ بیت ارزش دارند. زمانی که یک نقطه در کنار یک نیم نت قرار بگیرد، طول آن به اندازه یک (یک، نیمی از طول اصلی دو بوده است) برابر مقدار اصلی افزایش می یابد و طول به دست آمده ۳ بیت می باشد. خط منحنی در تصویر بالا یک خط اتحاد نامیده می شود. خط اتحاد، نت هایی را که دارای صدای یکسان هستند، به هم متصل می کند تا یک نت قابل قبول را ایجاد نمایند.

 

وقفه ها

به طور ساده می توان گفت که وقفه ها، مکان هایی هستند که نوازنده ها نمی نوازند. وقفه ها از مقادیر یکسانی برخوردار هستند تا با نت های طول مطابقت داشته باشند. بنابراین، درست مانند نت های معمولی، وقفه کامل، نیم وقفه، وقفه ربعی، و غیره نیز وجود دارد. وقفه ها اغلب اوقات در یک موقعیت عمودی یکسان قرار می گیرند.

 

علامت های عرضی

علامت های عرضی، صدای زیر و بم یک نت را با افزایش یا کاهش آن توسط یک نیم گام تعدیل می کنند. علامت های عرضی برای تمامی نت های صداهای زیر و بم یکسان برای بقیه معیارها به قوّت خود باقی می مانند. زمانی که این علامت های یکسان در ابتدای موسیقی ظاهر شوند، تعیین کننده یک مایه نما خواهند بود.

• بمل ها (سمت چپ تصویر) صدای زیر و بم نت را توسط یک نیم گام پائین می آورند.
• دیزها (سمت راست تصویر) صدای زیر و بم نت را توسط یک نیم گام بالا می برند.

 

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

• بکار ها : هرگونه بمل یا دیز قبلی را خنثی (لغو) می کنند. صدای زیر و بم به حالت عادی خود برمیگردد.

 

خط های اتحاد و اسلارها

خط های اتحاد و اسلارها دو یا چند نت را به یکدیگر متصل می کنند. خط های اتحاد، نت های صداهای زیر و بم یکسان را به هم متصل می کنند و ضرورتاً یک نت بلندتر تشکیل می دهند. اسلارها به طور یکنواخت نت های صداهای زیر و بم مختلف را به هم متصل می کنند. به این معنی که، نت ها را بدون وقفه پخش کنید. دسته اول نت های بالا، یک خط اتحاد را به نمایش گذاشته اند. دسته دوم، یک اسلار را نشان می دهند.

 

لحن

استاکاتو : یعنی نواختن نت به صورت کوتاه و گسسته

اکسنت (فشار یا تکیه) : یعنی ادای نت به صورت محکم تر و بلندتر

مارکاتو : تقریبا ترکیبی از استاکاتو و اکسنت که یک صدای دیز را ایجاد می کند.

تنیوتو (با صدای بلند اجرا کردن) : نت را تا مقدار کامل آن کشیدن

اسفورزاندو : یک اکسنت ناگهانی و شدید

فرماتا : کشش نت به مدت طولانی تر، تقریبا نیم برابر بیشتر (۱٫۵ برابر) یا تا زمانی که توقف واقع شود.

 

دینامیک ها

 

این علامت پیانیسیمو است، یعنی نواختن بسیار آهسته

این علامت پیانو است، یعنی نواختن آرام و آهسته

این علامت مزو پیانو است، یعنی نواختن به صورت ملایم

این علامت مزو فورتی است، یعنی نواختن به صورت کمی بلند

این علامت فورتی است، یعنی نواختن با صدای بلند

این علامت فورتیسیمو است، یعنی نواختن با صدای بسیار بلند

این علامت کرسوندو است، مخفف آن Cresc می باشد و به معنی قوی شدن صدا به طور تدریجی است.

این علامت دی کرسندو است، مخفف آن Decresc می باشد و به معنی ضعیف شدن صدا به طور تدریجی است.

 

تکرارها

 

این ها نشان های تکرار آغازین و پایانی هستند. زمانی که شما به دومی می رسید، به اولی برگردید و آن بخش از موسیقی را تکرار کنید. این ها اغلب اوقات به همراه پایانه اولی، دومی و حتی هشتمی می آیند.

این یک نشانه گذاری جهت دار به معنی ‘Del Signo’ است. زمانی که شما این علامت را در موسیقی مشاهده کردید، می بایست به علامت های زیر رجوع کنید. ممکن است این نشانه گذاری با ‘al coda’ یا ‘al fine’ همراه شود. به ترتیب یعنی “به نشانه رجوع کن، از آنجا به قطعه آخر آهنگ (coda) برو” و “به نشانه رجوع کن و تا انتها برو” این علامت ها، ضروتا نشان های تکراری بزرگ هستند.

این یک نشان است. شما از اینجا تا قطعه آخر آهنگ یا پایان یا هر جایی که Dal Segno شما را هدایت می کند، می نوازید.

این نشان قطعه آخر آهنگ است. این علامت زمان رفتن به یک پایان معین یا پایان یک قطعه آخر آهنگ را نشان می دهد. معمولا، شما تا بعد از یک D.S. al coda.، به قطعه آخر آهنگ نمی روید.

 

کسر میزان

کسر میزان ها (همچنین کسر متر نیز نامیده می شوند) به نوازندگان می گویند که چه تعداد بیت در هر معیار وجود دارد و چه نتی بیت را می گیرد.

شماره بالا، تعیین می کند که چه تعداد بیت در هر معیار وجود دارد. شماره پائینی بیان می کند که چه نوع نتی، بیت را می گیرد. در مثال ۴/۴ زمان، ۴ بیت در هر معیار وجود دارد و نت یک چهارم یا ربع (۴ پائینی) بیت ها را می گیرد. در زمان ۳/۴، هنوز هم باید نت یک چهارم بیت را بگیرد، اما تنها ۳ بیت در یک معیار وجود خواهند داشت. در زمان ۶/۸، نت هشت بیت را می گیرد و ۶ بیت در هر معیار وجود دارد.

در موسیقی مارش، احساسی، رقص، تشویقی و هدایتی، پالس (میزان) بیت گرداننده می باشد. ابتدا بیتی را بیابید که به نظر از همه شدیدتر (قوی تر) باشد، سپس سعی کنید همراه با آن ضربه بزنید. سرانجام، شما باید بتوانید تا با موسیقی ضربه بزنید و پالس را پیدا کنید. به خط باس و بخش ریتم گوش دهید، چرا که اغلب اوقات آنها با پالس نواخته می شوند.

 

منبع : saziha.ir