در این مقاله قصد داریم شمارا با انواع فرمت‌های صوتی و کاربرد هر یک در زمینه‌های مختلف آشنا کنیم. این شناخت به شما کمک می‌کند تا بهترین فرمت را برای کارهای صدابرداری‌تان انتخاب کنید.
به‌طورکلی فرمت‌های صوتی به دودسته زیر تقسیم می‌شوند :
- فرمت صوتی فشرده نشده Uncompressed Audio Format
- فرمت صوتی فشرده‌شده compressed Audio Format
فرمت صوتی فشرده نشده Uncompressed Audio Format
فرمت‌های AIFF,PCM,BWF,AU در این دسته می‌باشند. این دسته از فرمت‌های صوتی بدون کوچک‌ترین فشرده‌سازی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
برای مثال می‌توان به سی‌دی‌های موزیکی اشاره کرد که معمولاً بین ۱۵ تا ۱۸ قطعه موسیقی در آن وجود دارد. فرمت این سی‌دی‌ها PCM است. یکی از اشکالات این فرمت‌ها حجم بسیار بالای آن‌ها بوده که کاربران اینترنت را از خود دور کرده و بیشتر در مراکز سی دی فروشی‌ها و استودیوهای بزرگ کاربرد دارد. ذخیره یک فایل صوتی یک‌ساعته در کامپیوتر با این فرمت‌ها چیزی حدود ۷۰۰MB فضا در هارد اشغال می‌کند.
نکته: برای کپی کردن فایل‌هایی با این فرمت‌ها در کامپیوتر و موبایل نیاز به نرم‌افزارها و حتی سخت‌افزارهای به خصوصی است که اجازه می‌دهند کاربر بدون فشرده‌سازی آن ها را با فرمت WAV در ویندوز و AIFF در اپل، کپی و ذخیره کند.
فرمت صوتی فشرده شده compressed Audio Format
این دسته از فرمت‌های صوتی خود نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند :
- فرمت صوتی فشرده‌شده به همراه افت کیفیت Lossy Compressed Format
- فرمت صوتی فشرده‌شده بدون افت کیفیت Lossless Compressed Format
فرمت صدای فشرده‌شده به همراه افت کیفیت Lossy Compressed Format
فرمت‌های کاهش‌یافته یا به عبارتی lossy فرمت‌هایی هستند که در زمان فشرده‌سازی مقداری از اطلاعات آن‌ها از بین می‌رود. برای مثال وقتی یک فایل صوتی در فرمت MP3 فشرده می‌شود طول موج هایی که گوش انسان قادر به شنیدن آن‌ها نیست را حذف می‌کند. همین امر باعث کاهش حجم فایل می‌شود. نکته‌ای که اهمیت دارد این است که اگر فشرده‌سازی زیاد باشد کیفیت کار کاملاً افت می‌کند و این افت کیفیت قابل درک است.
از مهم‌ترین فرمت‌های صوتی این دسته می‌توان به فرمت‌های زیر اشاره کرد :
- MP3
- WMA
- AAC
- OGG
- RA
- M4A
۱- فرمت صوتی MP3
MP3 یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین فرمت‌های جهان می‌باشد. اغلب پلیر های امروزی قادر به اجرای فایل‌های فشرده‌شده با این فرمت هستند و نیاز به هیچ تنظیم و یا تبدیلی ندارند.
یکی از مزیت‌های این فرمت امکان انتخاب درجه فشرده‌سازی است که شما می‌توانید از بین کیفیت یا حجم فایل نهایی انتخاب خود را به‌راحتی انجام دهید.
یک فایل فشرده نشده ۱۱ برابر یک فایل صوتی با فرمت mp3 با bit rate 128 حجم دارد.
۲- فرمت صوتی WMA
شرکت مایکروسافت این فرمت صوتی را ارائه می‌دهد که با فشرده‌سازی عالی کیفیت مطلوب و خوبی را نمایش می‌دهد. امروزه این فرمت در همه دستگاه‌های پخش‌کننده وجود دارد. فرمت WMA کیفیتی برابر با MP3 دارد ولی نصف این فرمت فضا اشغال می‌کند. برای کاربرانی که کمبود فضا دارند استفاده از فرمت WMA بسیار مناسب می‌باشد.
۳- فرمت صوتی ACC
فرمت ACC در مقایسه با فرمت‌های قبلی پیشرفته‌تر بوده و کیفیت به مراتب بهتری ارائه می‌دهد. پشتیبانی از صداهای چندکاناله، از ویژگی‌های این فرمت می‌باشد.
۴- فرمت صوتی OGG
فرمت تقریباً جدیدی که قرار بود جای MP3 را بگیرد ولی به علت اوپن سورس بودن شکست خورد. این فرمت درواقع جایگاهی در دنیای حرفه‌ای صدا و موزیک ندارد. می‌توان گفت این فرمت نوعی مبدل از فرمت‌های دیگر است. در برهه‌ای از زمان کمپانی‌های دیجیتال از این فرمت استفاده می کردند ولی طولی نکشید تا استفاده از آن به‌شدت کم شد.
۵- فرمت صوتی RA یا RM
این فرمت مخصوص گوش دادن به موزیک و فیلم به‌صورت online می‌باشد. این فرمت در برابر فرمت‌های قبلی کیفیت معمولی دارد و برای ضبط صدا اصلاً مناسب نمی‌باشد.
۶- فرمت صوتی M4A
این فرمت مخصوص شرکت اپل است. M4A تقریباً مشابه MP3 است ولی M4A فشرده‌تر از MP3 است و حجم کمتری را در اختیار می‌گیرد ولی کیفیت آن‌ها تفاوت چندانی ندارند. تقریباً تمامی دستگاه‌ها از این فرمت پشتیبانی می‌کنند. البته بعضی از دستگاه‌های خانگی و خودروها از M4A پشتیبانی نمی‌کنند. این فرمت در صورت دانلود از فروشگاه آی تونز قابل کپی‌برداری است.
فرمت های صوتی فشرده‌شده بدون افت کیفیت Lossless Compressed Format
فرمت‌های این دست عبارت‌اند از :
۱- CDDA
۲- WAV
۳- FLAC
۴- ALAC
۱- فرمت صوتی CDDA
این فرمت درواقع فرمت CD های صوتی است که توسط ضبط و CD PLAYER ها قابل اجرا می‌باشد.
۲- فرمت صوتی WAV
این فرمت یکی از قدیمی‌ترین فرمت‌های صوتی است که فرمتی استاندارد برای ویندوز نیز می‌باشد. فرمت WAV فرمت چندان فشرده‌ای نیست و معمولاً حجم بالایی دارد. هر دقیقه صدا در این فرمت حدود ۱۰ MB حجم دارد. این فرمت در تدوین فیلم، انیمیشن و صداگذاری بسیار کاربرد دارد.
۳- فرمت صوتی FLAC
این فرمت صوتی در سال ۲۰۰۱ معرفی‌شده و به‌عنوان محبوب‌ترین فرمت فشرده بدون افت کیفیت شناخته‌شده است. این فرمت به‌عنوان فرمتی اوپن سورس به دیگران اجازه تغییرات را می‌دهد. امروزه تمامی موزیک پلیر های کامپیوتری توانایی پخش این فرمت را دارند اما بعضی از دستگاه‌ها هنوز قادر به پخش آن‌ها نیستند.
درصورتی‌که هدفون گران‌قیمت دارید و می‌خواهید موزیک‌هایتان همان‌طوری که باید و شاید شنیده شوند و هزینه دانلود برایتان مهم نیست اما کیفیت عالی برایتان اهمیت دارد پیشنهاد ما استفاده از فرمت FLAC است.
۴- فرمت ALAC
این فرمت هم برای شرکت اپل است و در سال ۲۰۰۴ باهدف ارائه فشرده‌سازی با بیشترین کیفیت معرفی شد. استفاده از آن، از سال ۲۰۱۱ رواج پیداکرده است. البته این فرمت در فشرده‌سازی با FLAC قابل مقایسه نمی‌باشد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
اگر شما تدوین‌گر صدا هستید و کیفیت صدا برایتان مهم است باید از فرمت‌های فشرده نشده مثل RAW استفاده کنید.
اگر عاشق موزیک هستید و می‌خواهید بهترین کیفیت موزیک را بشنوید از فرمت‌های فشرده بدون افت کیفیت استفاده کنید. بهترین گزینه فرمت FLAC می‌باشد.یادتان نرود که ئخش کننده شما هم باید قابلیت ئخش این کیفیت را داشته باشد.
اگر همیشه موزیک گوش می‌کنید و درعین‌حال به فکر فضای ذخیره‌سازی خود هستید شما می‌توانید از یکی از فرمت‌های فشرده همراه با افت کیفیت استفاده کنید. پیشنهاد ما استفاده از فرمت محبوب MP3 است.
اگر پادکستر هستید و برای ضبط پادکست نیاز به ضبط صدا دارید توصیه میکنیم از wav برای ضبط استفاده کنید اما خروجی خود را mp3 تهیه کنید
